O korespondencji Kopernika

Prezentowana kolekcja korespondencji obejmuje 16 listów osobistych Mikołaja Kopernika – ich fotokopie, tłumaczenia i transkrypcje.

Poza tym zbiorem na łamach Portalu NICOLAUS COPERNICUS THORUNENSIS znajduje się jeszcze jeden list prywatny Kopernika skierowany do Bernarda Wapowskiego, opublikowany w poddziale Pisma, tablice i noty astronomiczne z uwagi na jego naukowy charakter. W pozostałych listach, z wyjątkiem jednego skierowanego do kanonika Feliksa Reicha, a dotyczącego spraw monetarnych, nie ma w zasadzie informacji o poglądach naukowych Kopernika. Astronom pisał swoje listy przeważnie w sprawach drobnych, często związanych z jego bieżącą działalnością, a ich adresatami byli najczęściej zwierzchnicy Kopernika – biskupi warmińscy. Tak wąski krąg odbiorców zachowanej korespondencji nie musi odpowiadać rzeczywistemu zasięgowi utrzymywanych kontaktów i przekazywanych informacji, jest raczej rezultatem zniszczenia bądź zaginięcia innych listów Kopernika skierowanych do osób, których spuścizny zaginęły lub uległy zniszczeniu.

Niewielkie objętościowo listy osobiste Kopernika ujawniają jego biegłość w używaniu stylistyki łacińskiej, zwłaszcza epistolograficznej, której innym wyrazem było opracowanie przekładu Listów obyczajowych Teofilakta Symokatty opublikowanych w 1509 r. Stylistyka łacińskich listów pozostawionych przez astronoma jest renesansowa, znamionuje ją zwięzły wykład omawianego zagadnienia, konkretne określenie celu listu, kunsztowna inkrustacja słowna. Język łaciński wyraźnie dominuje w korespondencji Kopernika. Tylko dwa listy zostały napisane przez niego po niemiecku z uwagi na słabą znajomość łaciny jaka cechowała ich adresata – księcia pruskiego Albrechta Hohenzollerna.

 

Opracowano na podstawie: Mikołaj Kopernik, Pisma pomniejsze, Warszawa 2007.

 

Literatura

1. Drewnowski Jerzy, Mikołaj Kopernik w świetle swej korespondencji, Wrocław 1978.
2. Bieńkowski Tadeusz, Kopernik jako pisarz łaciński. Uwagi o ideologii i stylu twórczości, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, t. 53: 2008, nr 2–3, s. 51–60.