Inwentarz pism i dokumentów w skarbcu na zamku w Olsztynie z 1520 r.

Inwentarz pism i dokumentów w skarbcu na zamku w Olsztynie, [po styczniu 1520 r.]

Oryginał: Archiwum Archidiecezji Warmińskiej, Olsztyn, Dok. Kap., V 9, k. 1–7; łacina, papier, 10,9 x 29,3 cm.

Inwentarz dokumentów kapituły warmińskiej w skarbcu na zamku w Olsztynie stanowi jeden z rzadkich przekazów ukazujących rolę Kopernika jako organizatora kancelarii warmińskiej i jej archiwaliów oraz jego rozumienie wagi i znaczenia publiczno-prawnych przekazów źródłowych. Inwentarz zawiera zarówno dokumenty ustalające stan prawny, częściowo w uroczystej formie zwanej dyplomem, jak i niektóre listy (pisma), które w późnym średniowieczu również zaliczano do dokumentów prawa publicznego i prywatnego. Były też w nim akta, tj. pisma, które utrwalały czynność urzędową, jak koncepty, formularz i pomoce kancelaryjne. W kapitule warmińskiej od połowy XV w. spisywano rejestry tych dokumentów, stosując najpierw układ liczbowy, potem alfabetyczny dla rzeczowego podziału dokumentów. Były one dzielone i przechowywane w katedrze fromborskiej w drewnianych skrzynkach, przy stosowaniu kolejności alfabetycznej całości zbioru dokumentów i listów. W 1502 r. zbiór ten został przejęty i spisany przez kanonika i administratora dóbr kapitulnych Baltazara Stockfischa i dla bezpieczeństwa przewieziony z Fromborka do skarbca na zamek olsztyński. Inwentarz był tam przechowywany w skrzynkach w drewnianej szafie z szufladami, oznaczonymi literami alfabetu, które odtąd otrzymywał poszczególny zbiór dokumentów jako sygnaturę archiwalną. Układ ten był kilkakrotnie zmieniany, najpierw przez administratora Stockfischa, a w 1508 r. przez jego następcę Jerzego von Delau. Obaj administratorzy sporządzili inwentarze (1502 i 1508 r.), świadczące o dokonanych zmianach w podziale rzeczowym bądź liczbie przechowywanych dokumentów. Inwentarz Jerzego von Delau z 1508 r., obejmujący 144 dokumenty, zainteresował jego następcę Tiedemanna Giesego (1510–1515), który na kilku stronach dopisał 11 dokumentów. Mikołaj Kopernik po objęciu funkcji administratora i przeniesieniu się do Olsztyna (od 8 listopada 1516 do 8 listopada 1519) zainteresował się także inwentarzem dokumentów kapitulnych Jerzego von Delau i dopisał do niego własną ręką 31 dokumentów.

Kopernik stosował głównie łacińskie określenie littera zamiast terminu documentum, obok bulla, articulum bądź ogólnie copia lub confirmata czy sementia. Kiedy, najdalej w początkach lutego 1520 r., Kopernik przeniósł się do Olsztyna na skutek zagrożenia Fromborka przez wojska krzyżackie, pełnił najpierw funkcję kanclerza kapituły warmińskiej, co niewątpliwie wpływało na jego kontakty ze zbiorem dokumentów kapitulnych. Być może już wówczas zainteresował się jego inwentaryzacją, a najpewniej, gdy po 8 listopada 1520 r. został ponownie administratorem dóbr kapitulnych. W każdym razie jeszcze w ciągu 1520 r. sporządził własnoręcznie nowy inwentarz zbioru archiwalnego zatytułowany Inventarium litterarum et iurium in erario castri Allenstein anno Domini MDXX. Ułożył w nim w układzie rzeczowym od A do R razem 185 pozycji i podzielił na grupy, według hierarchii ich ważności, stosując klasyfikację rzeczową. Zaznaczyło się to zwłaszcza wyłączeniem bull dotyczących powstania diecezji warmińskiej i jej granic oraz jej podziału wewnętrznego, które zostały określone jako "A – B". Dział "C" dotyczył katedry fromborskiej, działy "D – G" – darowizn, czynszów i przywilejów, dział "H" – wewnętrznych spraw kapituły, dział "I" – elekcji biskupów i zaprzysięganych przez nich artykułów, dział "K" – stosunków kościelno-politycznych biskupów warmińskich z czynnikami zewnętrznymi, działy "L - M" – kwestii własności kościelnej, dział "N" – kar kościelnych oraz kontrybucji wojennych, dział "O" – stosunków kapituły z ludnością chłopską, wreszcie działy "P – R" – kwestii uposażeń kanonicznych, wikariatów i jałmużny dla ubogich.

Układ ten jest przejrzysty, podyktowany hierarchią ważności z uwzględnieniem problemów tak politycznych, jak administracyjnych biskupstwa. Wyróżnia się on swoją jasnością od założeń stosowanych we wcześniejszych inwentarzach kapitulnych.

Na portalu NICOLAUS COPERNICUS THORUNENSIS prezentujemy fotokopie oryginału oraz łacińską transkrypcję inwentarza dokumentów ze skarbca na zamku w Olsztynie własnoręcznie sporządzonego w 1520 r. przez Mikołaja Kopernika.

Marian Biskup, Leszek Zygner

Źródło:

• Kopernik Mikołaj, Pisma pomniejsze, Warszawa 2007.

Olsztyn, [po styczniu 1520 r.]

[k. 1]

Inuentarium litterarum et iurium in erario castri Allenstein¹ anno Domini MDXX

[k. 1v]

A

Bulle II Inno[centii] VI² super limitibus terrarum Prussie³

Bulle II auree Caroli IIII⁴ super limitatione terrarum Prussie et confirmatione priuilegiorum ecclesie Varmiensis⁵

Littere eiusdem Caroli super innouatione priuilegiorum ecclesie Varmiensis⁶

Littere Anselmi⁷ primi episcopi Varmiensis [super] fundatione ecclesie et diocesum diuisione⁸

B

Limitatio diocesis Varmiensis et Sambiensis sigillis IIII⁹

Concordia inter ecclesiam Varmiensem et + [Cruciferos] super confinibus latina sigillis VIII¹⁰

Alia concordia vulgaris sigillis VI¹¹

Bulla Gregorii XI¹² commissionis ad archiepiscopum Pragensem in causa limitum¹³

Littere archiepiscopi Pragensis¹⁴ ad pleb[anum] in Elbinge ad recipiendum testes¹⁵

Pronuntiatio arbitrorum

Copia diuisionis limitum in forma libri¹⁶

Littere missiue magistri generalis super limitibus cum districtu Osterode¹⁷

Littere bine excise super eodem

[k. 2]

C

Littere donationis ville Santoppen¹⁸ pro fabrica ecclesie Varmiensis¹⁹

Iura fabrice eiusdem

Bulle VII indulgentiarum pro eadem ecclesia²⁰

Littere translationis capitis s[ancti] Georgii ex Heilsberg²¹ ad ecclesiam Varmiensem²²

Littere obseruantie chori in eadem ecclesia²³

Littere regis Francie donationis ligni vite²⁴

D

Donatio Tolkemit²⁵ cum suo districtu pro ecclesia Varmiensi et cum piscaturis²⁶

Donatio Tolkemit Capitulo per episcopum Fab[ianum]²⁷

Priuilegium bonorum Codyn, Scharfenstein, Reberg et molendini Haselau²⁸

Recognitio d[omini] G[eorgii] de Baisen²⁹ super solutione eorumdem bonorum³⁰

Littere consensus d[omini] Sigis[mundi] regis exemptionis ville Claukendorf³¹

Consensus exemptionis districtus Tolkemit³²

Littere consensus ut auctoritate apostolica ville Crebisdorf et Carsau³³ possint perpetuo applicari monasterio s[ancte] Brigitte in Gadano³⁴. Sunt date fratribus s[ancte] Brigitte

Inscriptio Conradswalt etc.³⁵

Impignoratio Schonebuche³⁶

Consensus exemp[tionis] Conradswalt Simoni Rabenwalt³⁷

Consensus exemp[tionis] Conradswalt d[omino] episcopo Luce³⁸

Consensus exemp[tionis] ville Maybom³⁹

[k. 2v]

E

Littere d[omini] Sigismundi regis Pol[onie] consensus exemptionis Stum villarum⁴⁰

Instrumentum super quibusdam villis in confirmatione apostolica indebite nominatis

Instrumentum emptionis aree ante castrum Allenstein et duorum horreorum⁴¹

Instrumentum emptionis census taberne a sculteto in Noua Cukendorf⁴²

Emptionis curie Quedelicz⁴³

Littere Capituli super parte prati communitatis Rosengarten⁴⁴

Priuil[egium] ville Glanden⁴⁵

Priuil[egium] ville Gabelen⁴⁶

Priuil[egium] ville Pilgrimsdorf⁴⁷

Priuil[egium] curie Bebir⁴⁸

Priuil[egium] molend[ini] Borniten⁴⁹

Sententia super piscatura ibidem in lacu molend[ini]⁵⁰

Sententia super silua Birckpusch contra Varmienses⁵¹

Emptionis curie Caleberg⁵²

Iura et copia Posorten⁵³

Impetitio census retardati in molend[ino] Caldemflis⁵⁴

Littere recognitionis in Alenstein super eodem

Littere deuolutionis eiusdem molend[ini] ad Capitulum⁵⁵

[k. 3]

F

Littere exemptionis marcarum XII le[uium] in villa Baisen pro officio horarum D[omine] nostre⁵⁶

Donatio ville Padelochen⁵⁷

Confirmatio eiusdem per concilium Basiliense⁵⁸

Copie III sententie super villa Padelochen⁵⁹

Littere emptionis mans[orum] VIII in bonis Peuthuen districtus Allensteinensis⁶⁰

Priuilegium ville Voitsdorf⁶¹

Littere emptionis eiusdem et alia simul⁶²

Copia priuile[gii] Sandecaim⁶³

Littere venditionis mansorum in Vusen⁶⁴ pro horis D[omine] n[ostre]

G

Priuilegia ville Wuszen⁶⁵

Copia emptionis mans[orum] VIII ibidem⁶⁶

Sententia contra Fabianum occasione census ibidem⁶⁷

Instrumentum sententie contra eundem super molend[ino]⁶⁸

Impignoratio mans[orum] IIII ibidem per Fa[bianum] Tolke⁶⁹

Priuile[gium] ville Scaibot⁷⁰

Littere solutionis eiusdem⁷¹

Littere emptionis curie Scaibot⁷²

Littere solutionis eiusdem

Copia venditionis mans[orum] in Engelswalt⁷³ pro q[uondam] Christianno Tapiau⁷⁴

Contractus bonorum in Dareten⁷⁵

Littere venditionis mans[orum] et molendini in Schouffsberg⁷⁶

Liber anniuersariorum⁷⁷

Testamenta diuersa

[k. 3v]

H

Confirmatio Bonifacii pape quorundam statutorum⁷⁸

Commissio pape episcopo Varmiensi de custodial[ibus] et aliis distribution[ibus] preter corpora preben[darum]⁷⁹

Item confirmatio de custod[ialibus] distribuendis

Depositio test[ium] de distribution[ibus] que in causa ecclesie vel Capituli absent[ibus] dantur

Littere domini Fab[iani] episcopi de prouent[ibus] Tolkemit distribuendis⁸⁰

Bulla corrupta super triennali studio canonicorum

De curia canonicali siue e[pisco]pali apud ecclesiam Varmiensem concordia episcopi et Capituli⁸¹

Concordia episcopi et Capituli de electione canonicorum et aliis rebus

Copia laudi inter episcopum et Capitulum

De prima voce d[omini] prepositi

I

Erectio archidiaconatus⁸²

Confirmatio Innocentii VIII⁸³ electionis quo[n]dam Luce episcopi⁸⁴

Copia resignationis episcopatus eidem facte⁸⁵

Littere regis Sigismundi concordie super electione episcoporum⁸⁶

Articuli iurati in electione d[omini] Fab[iani] episcopi⁸⁷

Acta circa electionem eiusdem⁸⁸

Littere Capituli ad papam et cetum card[inalium] de electione q[uondam] Arnoldi Venrade⁸⁹

Littere episcoporum Rigensis, Curoniensis, Sambiensis et Pomezaniensis super eodem⁹⁰

[k. 4]

K

Littere regis Polonie testimoniales pro episcopo⁹¹

Littere testimoniales magni ducis Lituanie⁹²

Littere d[omini] regis Polonie quibus suscepit ecclesiam Varmiensem in suam protectionem⁹³

Copia de pace inter Vladislaum regem Polonie et + [Cruciferos]⁹⁴

Copia concordie inter magistrum generalem + [Cruciferorum] et N[icolaum] episcopum Var[miensem]⁹⁵

Littere acceptationis perpetue pacis per Capitulum Varmiensem⁹⁶

Fasciculus litterarum Mathie regis Vngarie⁹⁷ et N[icolai] episcopi Varmiensis⁹⁸

Copia litterarum administrationis ecclesie Varmiensis pro Vincentio Kelbas⁹⁹

Scedula petitionis episcopi ad regem Pol[onie]

Copia mandati ad submittend[um] ecclesiam protectioni Cazimiri re[gis] Pol[onie]¹⁰⁰

[k. 4v]

L

Instrumentum super argento per quondam Hinricum episcopum relicto¹⁰¹

Instrumentum de argento ecclesie ad usum episcopi per Capitulum marce CCCVI

Copia litterarum Elbing super mutuo per Capitulum facto

De argento in Liuonia impignoranto

Littere super mutuo per Paulum episcopum Curoniensem¹⁰² facto¹⁰³ Rescriptum Sixti IIII¹⁰⁴ contra detinentes iura et possessiones ecclesie¹⁰⁵

Item rescriptum Inno[centii] VIII in simili causa

Rescriptum contra Sanderum de Vuszen¹⁰⁶

Littere Benedicti¹⁰⁷ commissarii Sigismundi imp[eratoris]¹⁰⁸ contra + [Cruciferos] de restitutione ablatorum¹⁰⁹

Instrumentum de bonis episcopi per + [Cruciferos] in Elbing confiscates¹¹⁰

Copia sententie arbitrarie per Sigismundum imp[eratorem] pro Hinrico episcopo Varmiensi¹¹¹

Mandatum eiusdem episcopi repetitionis possessionis ecclesie sue et rerum ablatarum iuxta sententiam premissam

Ratio perceptorum per B [artholomeum] Libenwalt¹¹² ab episcopo Curoniensi

[k. 5]

M

Processus con[tra] Georgium de Schliuen¹¹³ et complices suos114

Concordia cum Gutcone et detentoribus castri Seeburg¹¹⁵

Littere regales ad Brau[n]sbergenses¹¹⁶ de villarum impignatione

Mandatum Pauli¹¹⁷ episcopi pro subsidio super redemptione castri Seeburg

Littere eiusdem ad quosdam plebanos de eodem

Copia litterarum ad commendatorem Brandeburgensem de relictis bonis curatorum

Littere prepositi Gutstatensis¹¹⁸ quietantie quorundam bonorum Capitulo Var[miensi] per ipsum relict[orum]

N

Bulla Pii II¹¹⁹ absolut[ionis] a censuris lige¹²⁰

De iudiciis lige obseruandis

Littere missiue in causa lige

Littere absolutionis quorundam canonicorum per Franciscum¹²¹ episcopum excomunicatorum¹²²

Mandatum absolutionis pro Balt[hasaro] Scaibot¹²³

Copia missiue Francisci episcopi ad magistrum generalem de contributo

Copia quedam Pauli Rosdorf¹²⁴ + [Cruciferi] ad episcopum super contributo

Littere prouisionis ecclesie parroch[ialis] in Resil¹²⁵ de Oporow¹²⁶

Pronunciatio arbitr[orum] inter ecclesiam et + [Cruciferos]¹²⁷

[k. 5v]

O

Littere concordie inter Capitulum et scultetos¹²⁸

Alie littere concordie in simili materia

Item alie littere in simili causa

Littere in causa Greussing¹²⁹

Quietan[tie] de soluendis expensis pro Capitulo

Littere sententie arbitrorum inter Petrum Polen et Andream Melczer ciues in Allenstein¹³⁰

Examinatio test[ium] domus C[hristophori] de Delen¹³¹

In causa Philippi Greussing¹³²

In causa Michel Bogener¹³³

In causa III fratrum de Plauten¹³⁴ iudicatorum¹³⁵

In causa Tynappel¹³⁶

P

Processus contra canonicos mediis preben[dis] prebendatos¹³⁷

Martini pape V¹³⁸ suppresio mediarum et minorum prebendarum ecclesie Var[miensis]¹³⁹

Consensus episcopi et Capituli super vic[aria] q[ondam] Otonis de Russen¹⁴⁰

Copia fundationis II vic[ariarum] in ecclesia Var[miensi] super Degeten¹⁴¹ et Vangaiten¹⁴²

Fundatio vic[arie] XI millium virginum¹⁴³

Littere reuersales Antonit[arum] super donatione¹⁴⁴

Littere fundationis III vacariarum in ecclesia Var[miensi]¹⁴⁵

Inpignoratio mans[orum] IIII in Vusen pro vic[aria] q[uondam] Martini Achtesnicht¹⁴⁶

Confirmatio test[amenti] Hinrici prepositi¹⁴⁷ super vic(aria] prepositure ecclesie Var[miensis]

Instrumentum quietantie IX florenorum pro communitate vic[ariorum] in Alhuben¹⁴⁸ et Hinrichsdorf¹⁴⁹

[k. 6]

Q

Fundatio elemosine in ecclesia Var[miensi]¹⁵⁰

Instrumentum donationis pauperibus

Super excrescentia mansorum I 1/2 in Rabusen¹⁵¹

Recognitio marce I an[nui] census pro vic[aria]

In causa aree pro vic[aria] s[ancti] Venceslai

Littere venditionis census marcarum XI in Elditen¹⁵²

R

Fundatio vic[arie] in Melsac¹⁵³

Item alia fundatio vic[arie] ibidem¹⁵⁴

Fundatio vic[arie] apud s[anctum] Georg[ium] ibidem¹⁵⁵

Repertorium dotis Allenstein

Repertorium dotis Santoppen

Źródło:

• Mikołaj Kopernik, Pisma pomniejsze, Warszawa 2007.

¹ Olsztyn, stolica województwa warmińsko-mazurskiego.
² Papież Innocenty VI (1352–1362).
³ Bulla papieża Innocentego VI z 12 XII 1355 r.
⁴ Cesarz Karol IV (1355–1378).
⁵ Złota bulla cesarza Karola IV z 20 VIII 1357 r.
⁶ Dokument cesarza Karola IV z 20 VIII 1357 r.
⁷ Biskup warmiński Anzelm (1250–1278).
⁸ Najprawdopodobniej chodzi o dokument z 27 IV 1251 r. (J. Obłąk) lub 27 I 1264 r. (P. Czartoryski).
⁹ Dokument z 20 X 1340 r.
¹⁰ Dokument z 4 IX 1288 r.
¹¹ Niemiecka wersja poprzedniego dokumentu.
¹² Papież Grzegorz XI (1370–1378).
¹³ Bulla papieża Grzegorza XI z 10 X 1373 r.
¹⁴ Arcybiskup praski Jan Očko z Vlašim (1364–1378).
¹⁵ Dokument arcybiskupa praskiego Jana z 15 lub 16 IV 1372 r.
¹⁶ Kopia wspomnianej wyżej bulli Grzegorza XI.
¹⁷ Ostróda, miasto powiatowe. Najprawdopodobniej chodzi tu o list z 1428 r.
¹⁸ Sątopy, wieś w powiecie banoszyckim.
¹⁹ Dokument z 30 X 1343 r.
²⁰ Najprawdopodobniej chodzi tu o bulle papieskie: Jana XXII z 12 XI 1329 r., Klemensa VI z 21 V 1350 r., Innocentego VI z 12 I 1356 r., Urbana V z 23 I 1367 r. oraz Bonifacego IX z 17 XII 1392 r., 12 XI 1393 r. i 1 XI 1394 r.
²¹ Lidzbark Warmiński, miasto powiatowe.
²² Dokument z 11 I 1510 r. (P. Czartoryski) lub 19 I 1510 r. (J. Obłąk).
²³ Dokument z 15 V (J. Obłąk) lub 16 V 1515 r. (P. Czartoryski).
²⁴ Najprawdopodobniej chodzi o dokument króla Francji Karola VI z 30 IV 1384 r.
²⁵ Tolkmicko, miasto w powiecie elbląskim.
²⁶ Najprawdopodobniej chodzi tu o dokument króla Zygmunta Starego (1506–1548) z 10 II 1508 r. (P. Czartoryski).
²⁷ Biskup warmiński Fabian Luzjański (1512–1523). Dokument biskupa Fabiana Luzjańskiego z 16 IV 1513 r.
²⁸ Kadyny, Ostrogóra, Pagórki, Zajączkowo – wsie w powiecie elbląskim. Dokument nieznany.
²⁹ Jerzy Bażyński, podkomorzy (1503–1512) i wojewoda malborski (1512–1546). Bażyny, wieś w powiecie braniewskim.
³⁰ Dokument nieznany.
³¹ Wodynia, wieś w powiecie elbląskim. Chodzi zapewne o dokument króla Zygmunta Starego z 1 VII 1518 r (J. Obłąk) lub 7 XII 1518 r. (P. Czartoryski).
³² Najprawdopodobniej chodzi o dokument z 1519 r. (J. Obłąk).
³³ Rukławki, wieś w powiecie olsztyńskim i Karszewo, wieś w powiecie kętrzyńskim.
³⁴ Klasztor św. Brygidy w Gdańsku. Najprawdopodobniej chodzi o dokument z 23 lub 26 X 1518 r.
³⁵ Chojnowo, wieś w powiecie elbląskim. Dokument z 2 VI 1503 r. (J. Obłąk).
³⁶ Połapin, wieś w powiecie lidzbarskim. Dokument z 28 VII 1349 r. (J. Obłąk).
³⁷ Najprawdopodobniej chodzi o dokument króla Jana Olbrachta (1492–1501) z 15 I 1495 r. (P. Czartoryski).
³⁸ Biskup warmiński Łukasz Watzenrode (1489–1512). Najprawdopodobniej chodzi o dokument króla Aleksandra Jagiellończyka (1501–1506) z 1503 r. (P. Czartoryski).
³⁹ Majewo, wieś w powiecie elbląskim. Zapewne chodzi o dokument króla Zygmunta Starego z 31 III 1510 r.
⁴⁰ Sztum, miasto w powiecie malborskim. Dokument króla Zygmunta Starego z 28 VIII 1508 r.
⁴¹ Zapewne chodzi o instrument notarialny z 15 VI 1404 r.
⁴² Nowe Kawkowo, wieś w powiecie olsztyńskim. Zapewne chodzi o instrument notarialny z 23 III 1440 r.
⁴³ Zapewne chodzi o dokument z 19 II 1483 T. Miejscowość niezidentyfikowana.
⁴⁴ Różaniec, wieś w powiecie braniewskim.
⁴⁵ Glądy, wieś w powiecie bartoszyckim. Dokument z 21 I 1386 r.
⁴⁶ Gabelen, wieś w powiecie braniewskim, dziś nieistniejąca. Dokument z 25 VII 1363 r.
⁴⁷ Pielgrzymowo, wieś w powiecie braniewskim. Dokument z 6 X 1301 r.
⁴⁸ Bebir, miejscowość dziś nieistniejąca w powiecie braniewskim. Dokument z 13 III 1287 r.
⁴⁹ Bornity, wieś w powiecie braniewskim. Dokument z 6 V 1304 r.
⁵⁰ Dokument z 6 IV (P. Czartoryski) lub 12 IV 1449 r. (J. Obłąk).
⁵¹ Najprawdopodobniej chodzi o las naprzeciw Fromborka. Dokument z 4 VIII (J. Obłąk) lub 29 VIII 1442 r. (P. Czartoryski).
⁵² Caleberg, miejscowość dziś nieistniejąca. Obecnie wieś Baranówka w powiecie braniewskim. Dokumenr z 18 VIII 1488 r. (J. Obłąk) lub 20 VIII 1498 r. (P. Czartoryski).
⁵³ Pozorty, wieś w powiecie iławskim. Chodzi zapewne o dokumenty z lat 1448–1507.
⁵⁴ Żurawno, wieś w powiecie olsztyńskim. Dokument z 1442 T. (P. Czartoryski) lub 26 VII 1447 r. (J. Obłąk).
⁵⁵ Zapewne chodzi o pismo z 23 VII 1447 r. (P. Czartoryski).
⁵⁶ Dokument z 9 III 1439 r., dotyczący wsi Bażyny (zob, przyp. 29).
⁵⁷ Podlechy, wieś w powiecie braniewskim. Najprawdopodobniej chodzi o dokument z 21 V 1315 r.
⁵⁸ Sobór w Bazylei (1431–1449).
⁵⁹ Najprawdopodobniej chodzi o kopię z 30 IV 1449 r.
⁶⁰ Pajtuny, wieś w powiecie olsztyńskim. Dokument z 18 VIII 1359 r. (J. Obłąk).
⁶¹ Wójtowo, wieś w powiecie olsztyńskim. Dokument z 18 VIII 1359 r. (J. Obłąk) lub 18 VIII 1360 r. (P. Czartoryski).
⁶² Chodzi zapewne o dokumenty z lat 1447–1484 (P. Czartoryski).
⁶³ Sądkowo, wieś w powiecie braniewskim.
⁶⁴ Osetnik, wieś w powiecie lidzbarskim. Dokument z 24 VIII 1497 r.
⁶⁵ Chodzi zapewne o przywilej z 27 VI 1289 r. i jego potwierdzenia z lat 1404–1488.
⁶⁶ Chodzi zapewne o dokument z 11 I (J. Obłąk) lub 12 I 1501 r. (P. Czartoryski), ewentualnie o dokument z 3 VIII 1513 r.
⁶⁷ Fabian Tolke z Osetnika. Rycerz i poddany kapituły warmińskiej. Dokument z 24 XII 1443 r.
⁶⁸ Dokument z 24 XII 1443 r.
⁶⁹ Dokument z 10 III 1507 r.
⁷⁰ Skajboty, wieś w powiecie olsztyńskim. Dokument z 11 XI 1362 r.
⁷¹ Dokument z 1430 r. (J. Obłąk).
⁷² Dokument z 19 III 1433 r. (J. Obłąk).
⁷³ Sawity, wieś w powiecie braniewskim.
⁷⁴ Chrystian Tapiau, kapelan zamkowy w Olsztynie (1449–1455), proboszcz w Pieniężnie (1455–1498), kanonik warmiński (1460–1498). Dokument z 20 V 1482 r. (P. Czartoryski).
⁷⁵ Dorotowo, wieś w powiecie olsztyńskim. Dokument z 26 V 1486 r.
⁷⁶ Baranówka, wieś w powiecie braniewskim. Dokument z 3 XI 1366 r.
⁷⁷ Zapewne chodzi o inwentarz spisany 12 V 1393 r.
⁷⁸ Bulla papieża Bonifacego IX (1389–1404) z 13 XI 1393 r.
⁷⁹ Pismo papieża Grzegorza XI z 25 II 1373 r.
⁸⁰ Dokument biskupa Fabiana Luzjańskiego z 5 IX 1513 r.
⁸¹ Najprawdopodobniej chodzi tu o dokument z 30 VI 1429 r.
⁸² Zapewne chodzi o dokument biskupa Łukasza Watzenrode z 1503 r. erygujący archiprezbiterat (J. Obłąk).
⁸³ Papież Innocenty VIII (1484–1492).
⁸⁴ Bulla papieża Innocentego VIII z 28 IX 1489 r.
⁸⁵ Dokument z 31 I 1489 r.
⁸⁶ Dokument króla Zygmunta Starego z 7 XII 1512 r.
⁸⁷ Chodzi o artykuły zaprzysiężone przez biskupa Fabiana Luzjańskiego w dniu jego elekcji 5 IV 1512 r.
⁸⁸ Chodzi o dokumenty związane z elekcją biskupa Fabiana Luzjańskiego w 1512 r.
⁸⁹ Arnold Coster Venrade przybył na Warmię w 1420 r., kanonik warmiński (od 1438 r.), wybrany biskupem warmińskim w 1457 r., zrezygnował z tej godności wiosną 1458 r. na rzecz kardynała Eneasza Sylwiusza Piccolominiego. Dokument z 27 I 1458 r.
⁹⁰ Znany jest tylko list biskupa kurlandzkiego Pawła z 27 I 1458 r.
⁹¹ Najprawdopodobniej chodzi tu o list króla Władysława Jagiełły (1386–1434) do biskupa warmińskiego Henryka Heilsberga z Vogelsang (1401–1415) z 1410 r.
⁹² Najprawdopodobniej chodzi o list wielkiego księcia litewskiego Witolda (1401–1430) z 17 I 1412 r. (P. Czartoryski).
⁹³ Dokument króla Kazimierza Jagiellończyka (1447–1492) z 5 V 1464 r.
⁹⁴ Kopia pokoju toruńskiego z 1411 r.
⁹⁵ Mikołaj Tungen, biskup warmiński (1467–1489). Kopia układu z Zakonem z 1476 r.
⁹⁶ Dokument z 20 I 1467 r., akceptujący traktat toruński z 1466 r.
⁹⁷ Maciej Korwin, król Węgier (1458–1490).
⁹⁸ Najprawdopodobniej chodzi o dwa listy króla Macieja Korwina i biskupa Mikołaja Tungena z lat 1476–1477.
⁹⁹ Wincenty Kiełbasa, mianowany przez Kazimierza Jagiellończyka biskupem warmińskim w 1467 r.
¹⁰⁰ Najprawdopodobniej chodzi o dokument Kazimierza Jagiellończyka z 11 VI 1454 r. (P. Czartoryski).
¹⁰¹ Dokument biskupa warmińskiego Henryka z 3 V 1415 r.
¹⁰² Paweł Eymwald, biskup kurlandzki (1457–1473).
¹⁰³ Dokument z 15 lub 17 VII 1461 r.
¹⁰⁴ Papież Sykstus IV (1471–1484).
¹⁰⁵ Sander z Osetnik, rycerz i członek dworu opata oliwskiego. Reskrypt papieski z 12 II 1483 r.
¹⁰⁶ Reskrypt papieski z 5 IV 1488 r.
¹⁰⁷ Benedykt z Makry, doktor obojga praw, pełnomocnik Zygmunta Luksemburskiego w postępowaniu rozjemczym w sporze między państwami unii polsko-litewskiej a Zakonem Krzyżackim w 1413 r.
¹⁰⁸ Zygmunt Luksemburski, margrabia brandenburski, król węgierski, niemiecki i czeski, od 1433 r. cesarz.
¹⁰⁹ Dokument z 13 XI 1412 r.
¹¹⁰ Dokument z 5 XI 1411 r. (P. Czartoryski).
¹¹¹ Kopia wyroku rozjemczego Zygmunta Luksemburskiego na rzecz biskupa warmińskiego Henryka z 24 VIII 1412 r.
¹¹² Bartłomiej Libenwald, prokurator Zakonu Krzyżackiego w Rzymie (1447–1448), kanonik warmiński (1447–1469).
¹¹³ Rycerz Jerzy von Schlieben.
¹¹⁴ Chodzi tu o akta procesu przeciwko Jerzemu von Schlieben z lat 1457–1460.
¹¹⁵ Jeziorany, dawniej zamek i miasto, dziś wieś w powiecie olsztyńskim. Chodzi o dokument z 30 IX 1461 r.
¹¹⁶ Braniewo, miasto powiatowe.
¹¹⁷ Biskup warmiński Paweł Legendorf (1458–1467).
¹¹⁸ Dobre Miasto, miasto w powiecie olsztyńskim, siedziba kolegiaty warmińskiej.
¹¹⁹ Papież Pius II (1458–1464).
¹²⁰ Bulla papieża Piusa II z 10 I 1460 r. (P. Czartoryski).
¹²¹ Franciszek Kuhschmalz, biskup warmiński (1424–1457).
¹²² Dokument z 13 IV 1430 r.
¹²³ Baltazar Skajbot, wasal kapituły warmińskiej. Dokument z 3 IX 1496 r.
¹²⁴ Paweł von Rusdorf, wielki mistrz zakonu krzyżackiego (1422–1441).
¹²⁵ Reszel, miasto w powiecie kętrzyńskim.
¹²⁶ Możliwe, że chodzi tu o Andrzeja Oporowskiego, sekretarza królewskiego.
¹²⁷ Dokument z 28 VII 1374 r.
¹²⁸ Dokument z 30 VI 1441 r.
¹²⁹ Filip Greussing, brat krzyżacki, współzarządca okręgowy w Pasłęku w latach 1515–1519.
¹³⁰ Andrzej Polak i Andrzej Melczer, mieszczanie olsztyńscy. Dokument z 30 IX 1440 r.
¹³¹ Krzysztof Delen, burgrabia Olsztyna (1507-1508). Dokument z 12 X 1507 r. (J. Obłąk).
¹³² Dokument z 19 VI 1510 r. (J. Obłąk).
¹³³ Michał Bogener (Fröhlich). Dokumenty z lat 1510–1511.
¹³⁴ Pluty, wieś w powiecie braniewskim.
¹³⁵ Dokument z 6 VII 1517 r.
¹³⁶ Tynappel, poddany krzyżacki. Dokumenty z lat 1511–1517.
¹³⁷ Dokument z 2 I 1412 r.
¹³⁸ Papież Marcin V (1417–1431).
¹³⁹ Bulla papieska z 27 IV 1426 r.
¹⁴⁰ Otto Rus, kanonik warmiński (1344–1384). Dokument z 9 XI 1347 r. (J. Obłąk) lub 1349 r. (P. Czartoryski).
¹⁴¹ Dywity, wieś w powiecie olsztyńskim.
¹⁴² Węgajty, wieś w powiecie olsztyńskim. Dokument z 7 X 1366 r.
¹⁴³ Dokument z 5 IV 1496 r.
¹⁴⁴ Antonianie prowadzili szpital we Fromborku. Dokument z 17 V 1507 r.
¹⁴⁵ Dokument z 11 VII 1355 r.
¹⁴⁶ Marcin Achtesnicht, kanonik warmiński (ok. 1475–1504). Dokument z 4 III 1504 r.
¹⁴⁷ Henryk Sonnenberg, prepozyt kapituły warmińskiej (1279–1317/1318).
¹⁴⁸ Alhuben, osada zaginiona.
¹⁴⁹ Jędrychowo, wieś w powiecie braniewskim.
¹⁵⁰ Dokument z 18 XII 1422 r.
¹⁵¹ Robuzy, wieś w powiecie braniewskim. Dokument z 29 XII 1354 r.
¹⁵² Ełdyty Wielkie, wieś w powiecie lidzbarskim. Dokument z 8 XI 1429 r.
¹⁵³ Pieniężno (Melzak), miasto w powiecie braniewskim. Dokument z 7 V 1375 r. (P. Czartoryski) lub 17 IV 1422 r. (J. Obłąk).
¹⁵⁴ Dokument z 12 V 1375 r.
¹⁵⁵ Dokument z 25 VII 1359 r.

Pobierz fotokopie (archiwum zip)